Elf tips om te schrijven zonder de innerlijke criticus op je schouder

Iedereen die regelmatig iets schrijft, kent het wel: de innerlijke schrijfcriticus roept dat je geen talent hebt, niet de juiste woorden kiest of slecht bent in Nederlands. Hoe schrijf je met plezier een tekst, zonder dat de innerlijke criticus zich ermee bemoeit? Elf tips!

1. Praat voordat je gaat schrijven met iemand over de aanpak van je tekst. Wat moet er ongeveer in komen te staan? Over welke boeg ga je het gooien? Met andere woorden: welke invalshoek kies je? Samen weet je meer.

2. Telkens afgeleid? Uitstelgedrag? Pak je laptop en ga naar een café. Laat je smartphone thuis. Log niet in op de wifi. Schrijf, schrijf en schrijf. Bestel een cappuccino, daarna een muntthee en tot slot een spa rood. Klaar? Tijd voor witte wijn of een Belgisch biertje.

3. Wil je een ingewikkelde, lange tekst schrijven? Maak dan eerst een lijstje met de onderwerpen die in je tekst aan de orde komen. Zet ze in een voor jou logische volgorde. Neem daar je tijd voor. Ben je tevreden, werk ze vervolgens punt voor punt uit.

4. Schrijf niet te lang achter elkaar. Twintig minuten is het minimum; drie kwartier is het maximum. Ga daarna even iets anders doen.

5. Weet je niet hoe je iets onder woorden kunt brengen? Sta op, loop een rondje, maak je schouders los, beweeg losjes met je armen en benen en ga weer zitten. Nu heb je een fris hoofd en frisse gedachten.

6. Is het na de beweging nog lastig om je zinnen goed te formuleren? Denk dan aan je beste vriend of vriendin. Schrijf hem of haar als het ware een brief waarin je in een informele stijl vertelt wat je op papier wilt zetten.

7. Geloof niet dat een goed, degelijk stuk tekst schrijven in heel weinig tijd zou moeten kunnen. Schrijven kost tijd, want het is een ambachtelijke vaardigheid.

8. Perfectioneer niet elke zin of alinea meteen, maar maak eerst je tekst als geheel af. In de tweede schrijfronde kun je kritischer zijn op je taalgebruik. Zorg eerst dat er gewoon iets staat. Dan heb je in ieder geval een goed begin en kun je dat verfijnen.

9. Laat je tekst een nachtje liggen. De volgende ochtend zie je opeens helder hoe je je tekst kunt afronden. Foutjes vallen weer veel meer op.

10. Schrijf een belangrijke tekst nooit alleen. Leg hem voor aan een aardige persoon die tactvolle én nuttige feedback kan geven.

11. Komt de innerlijke schrijfcriticus toch om de hoek kijken? Zet zijn commentaar op een kladbriefje in de jij-vorm. Bijvoorbeeld: ‘Jij hebt totaal geen schrijftalent.’ Teken er een akelig persoontje bij. Verscheur het papiertje in tien stukken en gooi het uit het raam.

Meer weten over de innerlijke schrijf-criticus? Lees dan dit blogartikel.

Drs. Nicole Baars-Verbrugge van omgaanmetzelfkritiek.nl is neerlandicus en expert op het gebied van de innerlijke criticus.