De innerlijke criticus en uitstelgedrag
Grote kans dat er weleens een klusje op je lijst staat dat je eigenlijk al eerder had willen doen. Omdat je het aan iemand hebt beloofd, omdat de deadline voorbij is of omdat de uiterste betaaltermijn is verstreken. Een knagende taak die jij je telkens even pijnlijk herinnert.
Uitstelgedrag? Te streng!
‘Uitstelgedrag’, zegt de innerlijke criticus. Maar die is erg streng, die houdt niet van onafgemaakt werk. ‘Foei, hoe heb je dat nu kunnen vergeten? Doe het voortaan meteen, want klaar is maar weer klaar. Heb je nou nog steeds niet begrepen hoe onproductief uitstelgedrag is?’ Dat constante commentaar in je hoofd is beklemmend.
Zelfs als je de taak – later dan gepland – oppakt, heb je in de ogen van de innerlijke criticus toch nog gefaald. Want je bent te laat en dat is volgens hem nu eenmaal niet oké. Voor jou is er dan geen lol meer aan om te beginnen. Je kunt het toch nooit meer goed doen.
Hoe kom je uit die neerwaartse spiraal?
Juist het vermijden van de innerlijke criticus leidt tot somberheid en schuldgevoel. En tot meer plantjes water geven, afwassen, thee zetten, vriendinnen bellen, mail beantwoorden of facebook bekijken. Een hopeloze neerwaartse spiraal. Hoe kom je daar weer uit?
Effectief is om eerst de innerlijke criticus van repliek te dienen. Je hebt het waarschijnlijk druk gehad, waardoor je niet aan de taak toekwam. Dan kun je tegen de innerlijke criticus zeggen: ‘Ik heb mijn schoonmoeder naar het ziekenhuis gebracht, de skeelers teruggevonden en op het werk een spoedvergadering georganiseerd. Logisch dat ik niet eerder tijd had. Dus houd je mond.’
Geweldig dapper
Bovendien is het heel onredelijk van de innerlijke criticus om te stellen dat je sowieso hebt gefaald, ook als je de taak later dan gepland uitvoert. Als je een klus oppakt die lang is blijven liggen, dan is dat juist geweldig dapper. Je bevrijdt je van het knagende schuldgevoel en stapt over de groeiende hobbel heen. Chapeau!
Nu je de innerlijke criticus hebt toegesproken, ben je er helemaal klaar voor. Hoe pak je de klus aan? Stel je eerst voor hoe opgelucht je zult zijn als de uitgestelde taak af is. Om het jezelf nóg gemakkelijker te maken, kun je ‘achteruit inparkeren’. Wat is dat? Je zoekt eerst alleen je spullen op en legt ze klaar: de factuur, de documenten of de e-mail. Dan bedenk je een handige aanpak. Als dat is gebeurd, zie je er minder tegenop en kun je soepel ‘wegrijden’.
De innerlijke criticus: altijd een weerwoord!
Als je klaar bent, dan zegt de innerlijke criticus: zie je hoe eenvoudig het eigenlijk was? Dat had je toch veel eerder kunnen doen? Luister daar niet naar, maar ga lekker ontspannen op de bank zitten genieten van je resultaat. Zet een kopje thee, bel je vriendin en geef de plantjes water. Je hebt het verdiend om uit te rusten.
